Tien jaar na het dieptepunt van de Grote Financiële Crisis ziet de wereld er heel anders uit. Ondanks perioden van tegenwind heeft economische groei gezorgd voor een sterke stijging van de beurzen. Wij denken dat vooruitgang de norm blijft en dat het loont om gespreid te beleggen. Doordat wij gebruik maken van emotie op de beurs hebben wij in het 4e kwartaal aandelen toegevoegd. Na het sterke herstel in het 1e kwartaal hebben we de aandelenweging iets gereduceerd en obligaties bijgekocht.
Inleiding
Vorige week was het exact 10 jaar geleden dat de aandelenmarkt een bodem vond tijdens de Grote Financiële Crisis (GFC). De wereldindex staat nu ruim 2,5 keer hoger en aandelenrendementen zijn gemiddeld zo’n 15% per jaar geweest. Dat herstel vond plaats in een decennium met talrijke perioden van forse tegenwind en leert ons belangrijke lessen over beleggen. In deze publicatie laten we zien waarom beleggen een winnende strategie is op de lange termijn. De portefeuilles hebben in dit nog prille jaar de dalingen van het vierde kwartaal goedgemaakt. We leggen uit waarom we begin maart iets risico terug hebben genomen uit de portefeuilles en geven onze visie voor de komende maanden.
9 maart 2009
Vorige week was het 10 jaar na 9 maart 2009. Deze datum zal niet bij iedereen een belletje laten afgaan maar was een belangrijke dag voor de financiële markten. Op die dag bereikte de aandelenbeurs het laagste punt van wat de geschiedenis in is gegaan als de GFC (zie onderstaande grafiek). De wereldwijde aandelenindex (ACWI) was meer dan 50% gedaald van de top in oktober 2007 en de economie zat in een vrije val. Pessimisme overheerste en veel mensen gooiden de handdoek in de ring en stopten met beleggen. Hoe anders ziet de wereld er 10 jaar later uit. Op figuur 1 hieronder valt te zien dat de index met bijna 200% gestegen is. Veel bedrijven die nu uitblinken op het wereld- toneel waren toen nog klein of bestonden niet eens. Technologische ontwikkeling heeft ons leven compleet veranderd. De sterke stijging van de aandelenbeurs in het laatste decennium is niet zonder slag of stoot gegaan. Continu dienden nieuwe bedreigingen zich aan die de pessimisten overtuigden dat een nieuwe GFC in de maak was.
De Europese schuldencrisis van 2011, de oliecrisis en ‘China slowdown’ van 2015 en meer recent de Brexit en de handelsoorlog zijn hier prominente voorbeelden van en goed te zien in de grafiek. Al deze issues konden de stijging van de beurs niet breken en leidden slechts tot tijdelijke correcties. Beleggers die 10 jaar geleden zijn uitgestapt hebben een belangrijke les geleerd. Handelen in paniek is zelden een goed idee en vooruitgang is niet te stoppen. Het is deze vooruitgang die van beleggen een winnende strategie maakt met het verstrijken van de tijd zoals we in de volgende paragraaf zullen bespreken.
Figuur 1: MSCI AC World Index (bron: Factset, Valuedge Research)
Optimisme
In het grootste deel van de wereld hebben we een kapitalistisch systeem. Dit systeem stimuleert innovatie en productiviteitsgroei dat leidt tot lange termijn vooruitgang. Onderstaande figuur toont de spectaculaire groei van de wereldeconomie (Bruto Nationaal Product per persoon) over de laatste 60 jaar. De economie groeit het grootste gedeelte van de tijd en wordt soms onderbroken door korte perioden van recessies. In een gespreide portefeuille van aandelen en obligaties ben je voor een stukje eigenaar van die groei en wordt je portefeuille dus meer waard. Beleggen is zo in de basis een winnende strategie.
In onze ogen loont het om optimistisch in het leven te staan omdat de waarschijn- lijkheid heel hoog is dat ‘vooruitgang’ de norm blijft. Bij Valuedge zijn wij het grootste gedeelte van de tijd belegd in een goed gespreide portefeuille van aandelen en obligaties. We letten daarbij sterk op de emoties op de financiële markten. Als optimisme doorslaat in euforie reduceren we het risico in de portefeuilles. Als pessimisme de overhand krijgt en paniek toeslaat, voegen we risico aan de portefeuilles toe zoals in het vierde kwartaal van 2018. Sinds het dieptepunt van de GFC is de vooruitgang groot geweest en dat is weerspiegeld in de beurskoersen. De laatste 10 jaar hebben financiële markten echter nauwelijks momenten van euforie gekend terwijl er 4 perioden zijn geweest dat paniek uitbrak. De angst dat een nieuwe crisis elk moment kan toeslaan zit na de GFC duidelijk nog tussen de oren van beleggers. Vertrouwen hebben in de vooruitgang op lange termijn (en daarmee stijgende beurs- koersen) geeft rust. Als je teveel aandacht geeft aan korte termijn issues dreigen emoties je af te leiden van de lange termijn strategie.
Positionering van de portefeuilles
In de laatste 3 maanden worden de brandhaarden van vorig jaar één voor één geblust. Centrale banken hebben hun beleid gewijzigd van beperkend naar stimulerend, handelsspanningen nemen verder af en China (& andere landen) injecteren stimulus in de economie. Deze verbeteringen hebben geleid tot een sterk herstel van de portefeuilles in 2019. In de paniek van het vierde kwartaal hebben we aandelen toegevoegd. Die toevoeging, samen met het herstel van de portefeuilles, hebben de Valuedge risicometer laten oplopen. Nu het sentiment van paniek naar neutraal is teruggeveerd, is dat voor ons aanleiding geweest om begin maart het risico van de portefeuilles iets te reduceren en wat aandelen te ruilen voor obligaties.
Hoe kijken wij aan tegen de komende maanden? In onze ogen is het herstel in het eerste kwartaal van 2019 stap 1. De grote onderwaardering van aandelen die in het vierde kwartaal was ontstaan is nu een stuk minder. Een volgende stap zal gevoed moeten gaan worden door een verbetering van het economische groei momentum doordat tegenwind van het vierde kwartaal wordt omgezet in een meewind. Wij zien in de laatste weken de eerste tekenen hiervan in belangrijke economische indicatoren. Op korte termijn volgen wij twee ontwikkelingen met extra aandacht. De eerste is natuurlijk de Brexit. Wij hebben in de laatste publicaties gezegd dat de kans op een no-deal Brexit klein is. Afgelopen woensdag heeft het Britse parlement een no-deal uitgesloten ‘at any time’. Gisteren is er verder gestemd waardoor we iets meer duidelijkheid hebben over het vervolg. Aankomende dinsdag of woensdag wordt er opnieuw gestemd over de verbeterde deal die premier May begin deze week heeft gesloten met de Europese Unie. Als deze deal voor de derde keer wordt weggestemd, heeft May het mandaat om de EU een lange verlenging van de exit te vragen.
Dit verzoek moet vervolgens goedgekeurd worden door alle 27 lidstaten van de Unie tijdens de geplande top van 21-22 maart. De deal van May en een lange verlenging zijn allebei goed voor de financiële markten. Het slechte scenario van een no-deal is dusvanuit Engels perspectief al van tafel maar pas een feit als alle EU landen met een verlenging ingestemd hebben.
De tweede ontwikkeling die wij nauwgezet volgen is de vooruitgang in de handels- gesprekken tussen de VS en China. Aanvankelijk werd gedacht dat er eind maart een handelsakkoord ondertekend zou kunnen worden maar gisteren werd bekend dat er nog een aantal weken extra nodig zijn. Wij blijven bij ons standpunt dat we verwachten dat beide landen eruit gaan komen.
Tenslotte
De stabiliteit is teruggekeerd op de beurzen in het eerste kwartaal van 2019. Op dit moment is de positionering van beleggers nog niet optimistisch en heeft het herstel velen verrast. Als de economische indicatoren verbeteren zal er in onze ogen meer geld de markt instromen wat zal leidden tot verdere stijgingen van de portefeuilles. In de vorige publicatie ‘Koorddansen’ hebben we geschreven over de kracht van strategieën die gebaseerd zijn op de Volatiliteitsindex (VIX). Op dit moment is er een sterke positieve feedbackloop aan de gang waarbij deze strategieën aandelen kopen omdat de VIX index hard daalt. We denken dat de huidige positieve marktomstandigheden zeker tot mei aan kunnen houden waarbij wij alle ontwikkelingen natuurlijk op de voet volgen.
Hoe zal de wereld er over 10 jaar uitzien? Ons antwoord: beter dan we nu kunnen inbeelden. Op dit moment zien we veel vooruitgang, van Brexit tot handelsoorlog, van nieuwe technologieën tot een rustiger politiek klimaat. Dat maakt ons positief op de korte termijn. Op de lange termijn is vooruitgang niet te stoppen en dat maakt beleggen een winnende strategie.